Waar bescherming van mensenrechten en milieu samenkomt

Het recht op een schoon, gezond en duurzaam leefmilieu

Samenvatting

Toenemende milieuvervuiling, klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit hebben verregaande gevolgen voor de manier waarop de mens leeft, nu en in de toekomst. Deze ‘triple crisis’ maakt duidelijk dat mensenrechten en milieu in toenemende mate met elkaar verweven zijn. De meest uitdrukkelijke uitingsvorm van deze verwevenheid is de erkenning van een nieuw mensenrecht: het mensenrecht op een schoon, gezond en duurzaam leefmilieu. De discussie over het vastleggen van het recht in een juridisch instrument wordt veelal gevoerd zonder nader in te gaan op wat dit dan precies behelst: wat zou de reikwijdte van een nieuw te codificeren recht zijn, welke verplichtingen zou dit aan staten opleggen, en welke rechten zouden individuen daaraan kunnen ontlenen? Welke opties liggen er daarbij op tafel, en waar liggen uitdagingen en problemen waarover geïnformeerde keuzes gemaakt moeten worden? Dit artikel beoogt aan voorgaande vragen een bijdrage te leveren door de contouren van het recht in kaart te brengen. Daarmee worden de belangrijkste eToenemende milieuvervuiling, klimaatverandering en het verlies aan biodiversiteit hebben verregaande gevolgen voor de manier waarop de mens leeft, nu en in de toekomst. Deze ‘triple crisis’ maakt duidelijk dat mensenrechten en milieu in toenemende mate met elkaar verweven zijn. De meest uitdrukkelijke uitingsvorm van deze verwevenheid is de erkenning van een nieuw mensenrecht: het mensenrecht op een schoon, gezond en duurzaam leefmilieu. De discussie over het vastleggen van het recht in een juridisch instrument wordt veelal gevoerd zonder nader in te gaan op wat dit dan precies behelst: wat zou de reikwijdte van een nieuw te codificeren recht zijn, welke verplichtingen zou dit aan staten opleggen, en welke rechten zouden individuen daaraan kunnen ontlenen? Welke opties liggen er daarbij op tafel, en waar liggen uitdagingen en problemen waarover geïnformeerde keuzes gemaakt moeten worden? Dit artikel beoogt aan voorgaande vragen een bijdrage te leveren door de contouren van het recht in kaart te brengen. Daarmee worden de belangrijkste elementen van het recht verkend, net als potentiële struikelblokken, hetgeen openstaande keuzes omtrent het recht expliciet maakt zodat daarover geïnformeerde keuzes kunnen worden gemaakt.lementen van het recht verkend, net als potentiële struikelblokken, hetgeen openstaande keuzes omtrent het recht expliciet maakt zodat daarover geïnformeerde keuzes kunnen worden gemaakt.