Gelijke toets, verborgen drempels

Intersectionale benadeling van kandidaten voor het inburgeringsexamen in het buitenland

Samenvatting

Het basisexamen inburgering buitenland heeft de afgelopen jaren geleid tot kritische vragen over de verenigbaarheid met het gelijkheidsbeginsel. Tot nu toe is echter weinig onderzoek gedaan naar de gelijkheid tussen kandidaten onderling. Voor zover dat wel is gebeurd, is dit hoofdzakelijk beperkt gebleven tot de analyse van één enkele mogelijke grond voor uitsluiting. Hierdoor is de intersectionele dimensie van uitsluiting door het basisexamen nog onvoldoende belicht. Dit artikel onderzoekt daarom in hoeverre het basisexamen en de bewijslast voor ontheffing leiden tot een onevenredige beperking van het recht op gezinshereniging voor kandidaten die, door de intersectie van geslacht, opleidingsniveau en nationale herkomst, tot een beschermde groep gerekend kunnen worden. Deze vraag wordt onderzocht aan de hand van een gecombineerde methode van kwantitatieve en kwalitatieve analyse van jurisprudentie en geanonimiseerde gegevens van DUO en de IND. Daarnaast wordt getoetst aan artikel 14 juncto artikel 8 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens, alsmede aan de relevante jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. De centrale onderzoeksvraag luidt of een holistische benadering van de geraadpleegde bronnen voldoende aanleiding geeft om een weerlegbaar vermoeden van indirect onderscheid aan te nemen. Tot slot wordt onderzocht in hoeverre een dergelijk onderscheid objectief gerechtvaardigd kan worden.